Drogi Czytelniku!
Syn Agaty Mudio (oryg. Le fils d’Agatha Moudio) autorstwa Francisa Bebeya jest przedmiotem rozważań marcowej Afroteki. Francis Bebey był pisarzem i kompozytorem pochodzenia kameruńskiego, urodził się w 1929 roku w nadmorskim regionie Duala, zmarł w 2001 roku w Paryżu. Był autorem wielu powieści, wierszy, sztuk teatralnych. W jego dorobku literackim znalazła się również literatura faktu. Jego zaangażowanie w krzewienie kultury afrykańskiej poza granicami Czarnego Lądu zaowocowała przyznaniem mu pośmiertnie w 2013 roku Nagrody – Grand Prix de la Mémoire.
Długa i burzliwa historia Kamerunu ostatecznie doprowadziła kraj do odzyskania niepodległości w 1960 roku z rąk Wielkiej Brytanii i Francji – stąd językami urzędowymi są tutaj języki francuski i angielski. Kraj mający kształt trójkąta położony jest w Środkowej Afryce nad zatoką Gwinejską, graniczy między innymi z Nigerią. Stolicą państwa jest Jaunde. Kamerun pod względem wielkości zajmuje pięćdziesiąte trzecie miejsce wśród wszystkich państw świata. Swoją nazwę zawdzięcza Portugalczykom, którzy w XV stuleciu odkryli ujście rzeki Wuri, nadając jej miano rzeki krewetek Rio dos Cameroes.
Powieść Syn Agaty Mudio została opublikowana w 1967 roku. Za ten debiut autor w 1968 roku otrzymał Grand Prix Litteraire de L’Afrique Noire.
W Polsce powieść ukazała się w 1971 roku nakładem Wydawnictwa Czytelnik. Z języka francuskiego przekładu dokonała Krystyna Arciuch. Jest to jedyna pozycja tegoż autora, która jest dostępna na polskim rynku wydawniczym.
Akcja powieści rozgrywa się w ubogiej osadzie rybackiej na obrzeżach Duali, w trakcie ostatnich lat panowania kolonialnego. Do życia miejscowych chłopów i rybaków wkracza whisky Johnny Walker, pieniądze, marzenia o pracy w mieście i o domu takim, w jakim mieszka biały człowiek. Rodzą się nowe ambicje i animozje. Głównym bohaterem jest Mudiki, 23 letni jedyny syn Maa Medi. Zgodnie z tradycją przodków mężczyzna jest w odpowiednim wieku żeby założyć rodzinę. Wybór jego przyszłej żony został już dokonany, jest nią 14-letnia Fanny, córka Tangi, najbliższego przyjaciela ojca Mudiki.
Jednak prawdziwą miłością głównego bohatera jest piękna Agata Mundio – kobieta afrykańska czasów nowożytnych, wyzwolona, lubiąca wytworne stroje, bywająca często w mieście, lubiąca kontakty z białymi.
Syn Agaty Mudio to ponadczasowa powieść o mężczyźnie, który chcąc poszanować tradycje i decyzje starszyzny plemiennej, stawia na szali własne szczęście. W powieści tej poruszana jest tematyka małżeństw aranżowanych, widzianych z perspektywy mężczyzny. Tytułowy bohater, Mudiki, jest przedstawiany jako dojrzały emocjonalnie mężczyzna, który wiedząc, że nie jest biologicznym ojcem dzieci swoich żon (Fanny i Agaty), uznaje je i wychowuje jak swoje. Autor ukazuje, że dla Afrykańczyków dumą jest posiadanie licznego potomstwa (więzy krwi schodzą przy tym na plan dalszy), które stanowi o pozycji mężczyzny i wartości kobiety.
Myślę, że tytuł jest trochę mylący – według mnie powieść powinna nosić tytuł Mąż Agaty Mudio.
Polecam,
Marzena Kowalska
Francis Bebey, Syn Agaty Mudio, tłum. Krystyna Arciuch, Wydawnictwo Czytelnik 1971 Warszawa.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.