Drogi Czytelniku!
Po przerwie wakacyjnej polecam Tobie zapoznanie się z twórczością nigeryjskiego powieściopisarza, piszącego w języku angielskim, laureata prestiżowej nagrody literackiej Man Booker International Prize – profesora Chunua Achebe. Autora krytycznoliterackiego eseju ,,Obraz Afryki: Rasizm w Jądrze ciemności” Josepha Conrada. Utwór, wywołał prawdziwą rewolucję ówczesnych krytyków literatury. Uważany do tej pory za obrońcę Afrykanów Conrad w opinii Achebe był rasistą.
Chinua (Chinualumogu) Achebe urodził się w 1930 roku w miejscowości Ogidi w Nigerii. Szkolę średnią ukończyl w Umuahia. Jego literacki kunszt przeważył nad wyborem studiów. Młody Chinua rozważał studiowanie medycyny ale ostatecznie wybrał literaturę na uniwersytecie w Ibadanie. Działalność publicystyczną rozpoczął w rozgłośni radiowej w Lagos. Zmarł 21 marca 2013 roku w Bostonie. Nazywany ojcem nowoczesnej literatury afrykańskiej. Amerkańska powieściopisarka, laureatka literackiej Nagrody Nobla – Toni Morrison powiedziała, iż: „Afrykańska literatura byłaby niekompletna, czymś wręcz nie do pomyślenia bez książek Chinuy Achebego. Jego pasja, intelekt i krystaliczna proza stanowią niedościgniony wzorzec”.
Trzy pierwsze powieści autora: Wszystko rozpada się (Things Fall Apart), Nie jest już łatwo (No Longer at Ease) i Boża strzała (Arrow of God) stanowią Trylogie Afrykańską, tworzącą cykl historyczny, rozpoczynający się od momentu przybycia misjonarzy do kraju Ibo po współczesność. Elementem łączącym powieści jest poruszana tematyka: konfrontacja dwóch kultur oraz konsekwencje światopoglądowe wynikające z ich wzajemnego oddziaływania na siebie. Ponadto to określenie norm i wartości rodzimej kultury.
Polecana przeze mnie pozycja: Wszystko rozpada się (oryg. Things Fall Apart), ukazała się w 1958 roku (dwa lata przed uzyskaniem przez Nigerię niepodległości), przynosząc pisarzowi światową rozpoznawalność. Została przetłumaczona na około 57 języków, w tym również polski. Pierwszy przekład ukazał się w 1989 roku w Wydawnictwie Iskry, tłumaczenia Małgorzaty Żbikowskiej pt. Świat się rozpada.
W 2009 roku na rynku polskim ukazał się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego drugi przekład polecanej pozycji, autorstwa Jolanty Kozak pod zmienionym tytułem Wszystko rozpada się”. W języku polskim ukazały się powieści: Czcigodny Kacyk Nanga (oryg. Man of the people), oraz Edukacja dziecka pod brytyjskim nadzorem (oryg. The education of a British-protected child). Wydawnictwa Zysk i S-ka.
Główny bohater powieści Wszystko rozpada się, jest przedstawicielem plemienia Ibo. Okonkwo to silny przywódca wioski. Na co dzień prowadzi ,,normalne” życie oparte na tradycji i kulturze przodków. Jego los zmieni się jednak diametralnie, kiedy przypadkiem zabije swojego współplemieńca. Zostanie zesłany na siedmioletnią tułaczkę. Po powrocie z której zobaczy, że wraz z przyjazdem chrześcijańskich misjonarzy oraz angielskich kolonizatorów, wiele uległo zmianie w sposób nieodwracalny.
Czy bohater odnajdzie się w nowej sytuacji? Z tym pytaniem pozostawiam Cię, Drogi Czytelniku, licząc że odnajdziesz odpowiedz, czytając polecaną książkę.
Wszystkie pozycje o których mowa w powyższym tekście znajdują się w księgozbiorze Biblioteki Uniwersyteckiej.
Gorąco polecam.
Marzena Kowalska
Chinua Achebe, Wszystko rozpada się, tłum. Jolanta Kozak, Państwowy Instytut Wydawniczy Warszawa 2009.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.