Drogi Czytelniku!
Dziś proponuję Tobie debiut literacki Stanie płatne (Debout-payé) autorstwa Gauza, a właściwie Armanda Patricka Gbaka-Brédé. Gauz jest z wykształcenia biochemikiem, który działa także jako fotograf, scenarzysta, dokumentalista i redaktor satyrycznej gazety ekonomicznej. Urodził się w Abidżanie, największym mieście i jednocześnie głównym ośrodku naukowo-kulturalnym na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w którym językiem urzędowym jest język francuski. Wybrzeże Kości Słoniowej to jedno z najbardziej rozwiniętych państw afrykańskich leżące w Zachodniej Afryce nad Zatoką Gwinejską. Stolicą państwa jest Jamusukro. To tu znajduje się Bazylika Matki Boskiej Królowej Pokoju wzniesiona w 1990 roku, będąca największym kościołem na świecie i najwyższą świątynią w Afryce (od 1991 roku opiekują się nią polscy pallotyni).
Książka Stanie płatne została wydana w Paryżu w 2014 roku przez wydawnictwo Le Nouvel Attila. W Polsce ukazała się w 2018 roku nakładem wydawnictwa Claroscuro. Życiowe doświadczenia Gauzy stały się inspiracją do napisania tej powieści, aczkolwiek nie jest to autobiografia.
Akcja rozgrywa się w VIII dzielnicy Paryża, w samym jej centrum, czyli na Polach Elizejskich. Okolica pełna jest luksusowych sklepów i lśniących biurowców, jednakże można w niej spotkać nie tylko turystów, ale też pracujących tam mieszkańców. Stanie płatne opowiada o życiu „nieudokumentowanego” studenta z Wybrzeża Kości Słoniowej, który, aby przeżyć w wielkiej francuskiej metropolii, chwyta się wszelkich zajęć. Wykonywanie zawodu ochroniarza w jednym z butików mieszczącym się na Polach Elizejskich okazuje się być ciekawym doświadczeniem. Gauz szczegółowo opisuje proces rekrutacji, jak i samą pracę czarnych imigrantów z Afryki. Men In Black to współcześni, zazwyczaj przystojni mężczyźni, pochodzący z różnych części Czarnego Lądu, na co dzień niewidzialni dla białych konsumentów. Codziennie obserwują klientów, ich zachowania, niekiedy kuriozalne, opętane przez materializm. Myślę, że pozycja Gauza to refleksja dotycząca fenomenu globalizacji z wszelkimi jego bolączkami (narastającą nierównością społeczną, rasizmem).
Drogi Czytelniku – lektura jest dostępna w księgozbiorze Biblioteki Uniwersyteckiej.
Polecam!
Marzena Kowalska
Gauz, Stanie płatne, przeł. Gabriela Hałat, Wydawnictwo Claroscuro, Warszawa 2018
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.